Kutredrig/bigstockphoto.com
Jeszcze do niedawna sytuacja w Macedonii była zbyt niestabilna, by turystyka mogła się rozwijać. Obecnie jednak, po zakończeniu działań wojennych, coraz więcej osób przyjeżdża do tego kraju ze względu na jego krajobraz, klimat i zabytki. Poniżej przedstawiamy informacje i porady dla turystów wybierających się do Macedonii.
Porady, wskazówki, przepisy
Istnieją kontrowersje dotyczące nazwy kraju. Oficjalnie nosi on nazwę Była Jugosłowiańska Republika Macedonii. Stosuje się też skrót FYROM, z ang. Former Yugoslav Republic of Macedonia. Jest to skutek sporu z Grecją, której jedna z prowincji nazywa się właśnie Macedonia. Jest to też jedna z przyczyn tego, że Macedonia dotychczas nie przystąpiła do Unii Europejskiej. Nazwa „Republika Macedonii” jest uznawana przez 125 krajów. Polska używa tej nazwy w stosunkach dwustronnych, natomiast na forum międzynarodowym stosuje nazwę Była Jugosłowiańska Republika Macedonii.
Wiza nie jest wymagana przy pobytach nie przekraczających 90 dni. Należy się jednak liczyć ze szczegółową kontrolą graniczną przy wyjeździe ze strefy Schengen, gdyż od kwietnia 2017 r. przepisy uległy zaostrzeniu. Koniecznie weźmy ze sobą paszport. Wprawdzie do kraju można wjeżdżać na podstawie dowodu osobistego, jednak paszport jest wymagany przy korzystaniu z niektórych usług. Weźmy też pod uwagę, że państwa graniczące z Macedonią mogą wymagać paszportu przy przekraczaniu granic. Za brak paszportu lub dowodu osobistego można dostać mandat.
Szczepienia nie są wymagane, nie ma konkretnego zagrożenia epidemiologicznego, lecz zaleca się picie wody jedynie przegotowanej lub butelkowanej.
Jeśli chodzi o zagrożenia, przestępczość jest na przeciętnym poziomie. Występuje ryzyko wstrząsów sejsmicznych.
Walutą jest denar macedoński. Warto wziąć ze sobą euro lub dolary, gdyż jest problem z wymianą złotówek. Ceny są trochę niższe niż w Polsce.
Polskie prawo jazdy jest honorowane przy pobycie do 3 miesięcy, natomiast przy dłuższym wymagane jest międzynarodowe. Przy wjeździe samochodem wymagana jest tzw. zielona karta.
Występuje obowiązek meldunkowy przy pobytach przekraczających 24 godziny. Obowiązek zgłoszenia do meldunku należy do właściciela hotelu, pensjonatu czy kwatery bądź do osoby goszczącej nas w prywatnym mieszkaniu. Natomiast w przypadku noclegów we własnym zakresie trzeba tego dopilnować samemu i zameldować się na najbliższym posterunku policji. Zaleca się zachować potwierdzenie dokonania meldunku, gdyż w razie jego braku przy kontroli można zapłacić dość wysoką grzywnę i mieć dwuletni zakaz wjazdu do Macedonii.
Nie wolno spożywać alkoholu w miejscach publicznych. Zakazana jest także sprzedaż alkoholu w godz. 19-6, poza lokalami gastronomicznymi.
Języki urzędowe to macedoński i albański. Można się porozumieć po niemiecku i angielsku.
Transport
W kraju są dwa lotniska międzynarodowe – w Skopje i w Ochrydzie. Jednak poza sezonem trudno o bezpośrednie połączenia lotnicze.
Stan dróg jest niezły. Problemem może być jednak dość niefrasobliwe podejście miejscowych kierowców do ruchu drogowego oraz skłonność do nieprawidłowego parkowania.
Najłatwiej poruszać się autobusami i minibusami – jest wiele dostępnych połączeń.
Pogoda i klimat
Klimat jest przejściowy, od kontynentalnego do śródziemnomorskiego. Lata są gorące i suche, temperatury w niektórych regionach przekraczają nawet 40°C. Zimy nie są mroźne.
Co zwiedzić?
Najpopularniejsze miejsca to Skopje (stolica kraju), Ochryda i Bitola.
Skopje uległo znaczącym zmianom wskutek wprowadzenia projektu „Skopje 2014”. Zbudowano wówczas wiele nowych obiektów – muzeów, teatrów i innych budynków publicznych, a także pomników i fontann. Budynki są stylizowane na antyczne, co budzi dość mieszane uczucia u turystów, podobnie jak ogromna liczba pomników, przez co miasto kojarzy się wielu osobom z parkiem tematycznym. Szczególnie kontrowersyjny jest pomnik, który jest oficjalnie nazywany Wojownikiem na Koniu, lecz wiadomo powszechnie, że jest to pomnik Aleksandra Wielkiego. Problemem, tak jak w przypadku nazwy kraju, jest tu znowu spór między Grekami a Macedończykami. Grecy uważają, że Aleksander był jednym z ich bohaterów narodowych, więc uważają pomnik za prowokację. W okolicach Skopje znajdują się Kanion Matka i jaskinia Vrelo. Można tam podziwiać niezwykłe widoki, a także zwiedzić zabytkowe cerkwie.
Kolejnym ważnym miastem jest Ochryda. Znajduje się ona na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Miasto ma długą i bogatą historię. Znajdują się tam starożytne ruiny (Forty Samuela, starożytny teatr) oraz średniowieczne kościoły w stylu bizantyjskim i kolekcja 800 ikon. Ochryda znajduje się nad brzegami Jeziora Ochrydzkiego, najgłębszego na Bałkanach i najstarszego w Europie.
Bitola jest drugim pod względem wielkości miastem w kraju. Jej głównym miejscem jest deptak Shirok Sokak z licznymi kawiarniami, restauracjami i sklepami. Na jego końcu znajduje się Muzeum Narodowe z wieloma cennymi eksponatami związanymi z historią regionu. Dwa kilometry od Bitoli znajdują się ruiny miasta Heraclea Lincaestis, a także niewielkie muzeum.
Kuchnia
Klimat powoduje, że owoce i warzywa mogą dłużej dojrzewać w słońcu, przez co mają intensywny smak i zapach. Uprawia się głównie paprykę, dynie i arbuzy. Z podpiekanej papryki w połączeniu z bakłażanami przyrządza się ajwar – typowy macedoński sos.
Z mięs jada się najczęściej baraninę i jagnięcinę, które piecze się na grillu bądź w piecu.
Macedońska wersja gołąbków nosi nazwę sarmi – są to liście szczawiu faszerowane mięsem i ryżem.
Wiele potraw jest wspólnych dla różnych krajów bałkańskich, np. musaka, czyli zapiekanka z mięsa, ziemniaków, cebuli i pomidorów. Typową potrawą jest też ciasto z rozmaitymi farszami, które może mieć różne nazwy w zależności od regionu – np. pita, burek czy banica. Najbardziej znaną sałatką jest sałatka szopska, składająca się z pomidorów, ogórków, cebuli, sera i oliwy z przyprawami.
Jeśli chodzi o słodkości, typowa dla całego regionu bałkańskiego jest baklawa, danie pochodzenia turecko-arabskiego. Jest to ciasto z farszem z orzechów i cynamonu, nasączone syropem cukrowym lub miodem.